Een initiatief van

EN
NL
FR
DE

Chris van der Sterre

Ekodorp

"Hallo, mijn naam is Chris van der Sterre en ik teel biologische spruiten in Bleiswijk op onze boerderij Ekodorp, samen met mijn vrouw Nel. Dit is een polder waar ooit turf werd gestoken, vlakbij staan nog drie traditionele poldermolens. Op de oude zeeklei die onder de turf zat telen we nu groente.

Naast spruitjes teel ik ook nog een aantal andere gewassen zoals pootaardappelen en uien. Daarnaast verzorgen we een stuk of tien paarden van onszelf en van andere mensen. Spruiten telen doe ik al 35 jaar. Ik begon ermee in 1978, toen ik 18 jaar oud was. Als boerenzoon was het een leuke manier om bij te verdienen naast mijn opleiding. Ik heb 35 jaar gangbaar geteeld, omdat ik dat zo gewend was. In 2014 wilde ik er een punt achter zetten, want ik had er genoeg van. Maar door de rustpauze ging ik nadenken over de mogelijkheid om biologisch te telen. Biologisch telen is een stuk moeilijker dan gangbaar en dat was voor mij een mooie nieuwe uitdaging. Ik gebruik nu een stuk biologisch land van een bevriende biologische veehouder en teel dit jaar (2015) voor het eerst biologische spruiten op zes hectare grond.

Het grootste verschil is de manier waarop je met insecten en plagen omgaat. In de gangbare teelt is het normaal om tien keer per jaar te spuiten, met zo'n drie middelen per keer. In de biologische teelt ben je meer afhankelijk van sluipwespen en allerlei andere natuurlijke vijanden van plaaginsecten. Ik kom regelmatig op de akker om te kijken naar de biodiversiteit in en rond het veld. Zo zie ik nu de larve van de zweefvlieg, die is heel nuttig want die eet de koolluis. Eigenlijk had ik die eerder nooit gezien. In die zin gaat er een nieuwe wereld voor me open. Ik denk er nu over om ook andere producten naar biologisch om te schakelen."

Normaal heb je als beginnende bioteler een omschakelperiode, jij niet?
Als je gangbaar land omschakelt duurt dat twee jaar. Maar ik kon dit land huren van een biologische veehouder die het al tien jaar gebruikt als hooiland voor zijn koeien. De grond stuk is al lang officieel biologisch dus kon ik meteen beginnen met biologisch telen. Het grote voordeel is dat ik daardoor ook meteen heel gezonde grond heb met een goede structuur.

Hoe merk je dat je een goede bodem hebt?
Er zitten enorm veel pendelwormen in de grond, dat zijn regenwormen die verticaal graven. Dat zorgt voor een goede afwatering. In september heeft het veel geregend, maar ik zag duidelijk verschillen tussen dit biologische land en mijn gangbare aardappelland. Daar ontstonden natte plekken in het land en dan gaan de aardappels rotten. Als de spruiten in het water staan ben je heel snel de helft van de plantenwortels kwijt. Dankzij die pendelaars heb ik nu een goede drainage en hou je de groei vast.

Heb je als kersverse biologische teler last van plagen?
Het valt redelijk mee. De koolmot is normaal een grote bedreiging maar daar heb ik weinig last van gehad, die blijkt veel natuurlijke vijanden te hebben. Ik zie nu al een soort natuurlijke balans in de insecten: als de luizen toenemen, nemen ook de zweefvliegen toe die de luizen bestrijden. Ik zie nu ook voor het eerst patrijzen in mijn veld, daaruit blijkt dat er toch meer te pikken valt. Die patrijzen eten weer slakken op, net als zwarte torren en fazanten. Helaas eten fazanten ook spruitjes, ze lusten graag groente bij het vlees.

Merk je ook verschillen in de markt?
Ja zeker, in de gangbare afzet moeten de spruitjes helemaal vlekkeloos zijn. 95% gaaf is niet genoeg voor een supermarkt, het moet 100% zijn. Maar voor die laatste 5% moet je misschien wel 50% meer middelen spuiten. Het spruitje ziet er dan perfect uit, maar er zitten wel residuen van vijf verschillende pesticiden op. In de biologische teelt is 95% gaaf genoeg. Smaak en gezondheid vindt men daar belangrijker."

U bent hier

Duurzaamheidsbloem

Tabs

Bodem

Chris teelt op oude zeeklei in voormalig veengebied. De grond waarop de spruitjes groeien is al jaren biologisch en bevat daardoor veel leven, waaronder de nuttige pendelwormen die verticale gangen graven. Chris ziet duidelijk verschil in de goede drainage van de biologische grond. Om het land te bemesten heeft hij potstalmest van een bevriende biologische boer en paardenmest van zijn eigen paarden.

Biodiversiteit

De dierlijke diversiteit is enorm toegenomen sinds Chris biologisch teelt: lieveheersbeestjes, zweefvliegen, groene gaasvliegen, talloze kleine spinnetjes, zwarte torren, patrijzen en fazanten zijn de belangrijkste nuttige dieren. Zij helpen bij het in toom houden van de rupsen, luizen, slakken, spint en koolvliegen. Chris heeft plakvallen in het veld waar de insecten op vastkleven zodat Chris kan bestuderen wat er allemaal leeft. "Er leven nu wel drie keer zoveel vogels op het land."

Op zijn spruitenveld heeft Chris verschillende rassen spruiten staan, wat je kunt zien aan kleine kleurverschillen. Door deze diversiteit kan Chris de spruiten op verschillende momenten oogsten en spreiden over het seizoen. Sinds hij biologisch teelt zijn wilde planten ook ineens erg belangrijk geworden. Langs de sloot stonden veel berenklauwen die hij normaliter wegmaait, maar nu zag hij dat de berenklauwen veel lieveheersbeestjes en groene gaasvliegen aantrokken en liet ze toch maar staan. Dit jaar had Chris nog geen bloemenrand ingezaaid uit angst voor slakken, maar hij denkt er nu over om dit volgend jaar toch te doen.

maatschappij

Individuele ontwikkeling leidt tot vrijheid van de geest. Chris en Nel hebben geen werknemers maar werken veel samen met andere boeren in de omgeving voor kennisuitwisseling en praktisch onderzoek. Chris zit in een spruiten-studieclub. Hij is de eerste van de groep die biologisch teelt, en de anderen kijken uiteraard nieuwsgierig mee.

Bleiswijk had vroeger veel meer boeren dan nu. Inmiddels is veel boerenland verdrongen door kassen, woonwijken en industrieterreinen. De overgebleven boeren in de streek werken echter nauw samen en helpen elkaar. "Ik zit in een samenwerkingsverband met vijf akkerbouwers, o.a. aardappelen, uien en bieten. Gisteren hielp ik nog een collega met aardappels poten, op een ander moment helpt hij mij weer met oogsten."

Chris heeft in het verleden stagiaires gehad uit Brazilië, Oezbekistan, Oekraïne en Kosovo via Stichting Uitwisseling. Op deze manier werkt hij mee om de hoogwaardige Nederlandse kennis van landbouw over de wereld te verspreiden. In het verleden heeft Chris ook spruitentelers in Portugal geholpen met praktische adviezen, dankzij bemiddeling van een bevriende hortensiateler.

Klimaat

Op het dak van de schuur liggen zonnepanelen die de hele stroomvoorziening in principe verzorgen voor het sorteren, verwerken en opslaan van de oogst. Voor het werk met de machines op het veld komt de energie uit fossiele brandstof. Chris schat in dat hij nu meer diesel gebruikt dan in conventionele teelt, maar het loslaten van kunstmest en pesticiden compenseert dit weer.

De schuur met zijn sorteermachine en bewaarcellen draait helemaal op energie van de zonnepanelen op het dak. Door de biologische teelt gebruikt Chris geen kunstmest meer en hoeft hij niet meer tien keer per jaar te spuiten met bestrijdingsmiddelen. Dit alles betekent minder uitstoot van broeikasgas. Daar staat echter tegenover dat Chris meer grondbewerkingen moet doen. "We moeten meer schoffelen tegen onkruid en ander bewerkingen zoals eggen. Daardoor gebruiken we wel een paar liter diesel extra."

Water

In Nederland heerst zoals bekend geen waterschaarste. Wateroverlast, verzouting of vervuiling van het bodemwater is eerder een probleem. De biologische teelt zorgt echter voor schoon grondwater en minder uitspoeling. De grond heeft een betere waterhoudende capaciteit en afwatering. Als Chris de spruiten moet beregenen (bij droog weer) wordt het water uit de sloot naast het spruitjesveld gepompt.

Waar te vinden?

Map

Chris van der Sterre

U bent hier

Duurzaamheidsbloem

Tabs

Waar te vinden?

Reactie toevoegen

Plain text

Contact

Informatie

Volg ons

Nieuwsbrief

Nature & More is een initiatief van